شماره تماس ترخیص کار گمرک
2024-05-25
ثبت سفارش واردات کالا
2024-06-09
قراردادهای گمرکی به عنوان یکی از مهمترین اجزای حمل و نقل بینالمللی کالا نقش بسزایی در تسهیل تجارت بینالمللی ایفا میکنند. این قراردادها نه تنها نحوه جابهجایی کالاها از یک کشور به کشور دیگر را مشخص میکنند، بلکه تمامی جوانب مربوط به ترخیص کالا از گمرکات را نیز در بر میگیرند. انواع قراردادهای گمرکی شامل قراردادهای ترخیص، حمل و نقل و بیمه کالا میباشد که هر کدام نقش ویژهای در فرآیند واردات و صادرات ایفا میکنند.
این قراردادها به منظور اطمینان از رعایت قوانین و مقررات حاکم بر واردات و صادرات کالا، حفظ حقوق و تعهدات طرفین و تضمین سلامت و ایمنی کالاها منعقد میشوند. با توجه به اهمیت و پیچیدگی این قراردادها، آشنایی دقیق با انواع مختلف آنها و نحوه انعقادشان ضروری است تا تجارت بینالمللی به صورت روان و بدون مشکل انجام پذیرد.
مفهوم قرارداد گمرکی
قراردادهای بینالمللی به توافقاتی اطلاق میشود که در آنها یک عنصر خارجی حتماً وجود دارد. این عنصر خارجی میتواند به موضوع قرارداد و تابعیت طرفین مرتبط باشد. همچنین، بیشتر این قراردادها کاری بوده و باید به صورت کتبی ثبت شوند، به طوری که تمامی بندهای قرارداد به وضوح مشخص باشند.
قرارداد بینالمللی زمانی تنظیم میشود که دو طرف قرارداد در دو کشور مختلف اقامت داشته باشند یا محل اجرای قرارداد خارج از محل اقامت هر دو طرف باشد. در نهایت، قبل از تنظیم انواع قراردادهای بینالمللی، هر دو طرف باید درباره کیفیت، نوع، مقدار و زمان تحویل خدمات یا کالاها به توافق برسند و این موارد را حتماً در قرارداد ذکر کنند.
شرایط رعایت قرارداد گمرکی
در قرارداد حمل و نقل بینالمللی کالا باید شرایط خاصی رعایت شود. در این قرارداد، مواردی مانند مشخصات طرفین قرارداد و موضوع قرارداد که شامل حمل کالا با ذکر جزئیات آن است، باید به وضوح تعریف شود. تعهدات حمل کننده و صاحب کالا، همچنین برنامه حمل که شامل زمانبندی، مسیر حمل و نحوه پرداخت هزینههای قرارداد است، نیز باید مشخص گردد. چگونگی حمل کالا و اینکه آیا انتقال کالا به دفعات و از یک وسیله به وسیله دیگر مجاز است یا خیر نیز باید روشن شود.
علاوه بر این، جزئیات مربوط به ضمانت اجرای قرارداد، نوع و مبلغ بیمه، شرایط فورس ماژور، نحوه حل اختلافات و مدت زمان اجرای قرارداد نیز باید در نظر گرفته شود و در قرارداد درج گردد.
اصول اولیه قراردادهای بینالمللی
تنظیم هر قراردادی دارای قوانین و اصول خاصی است که بسته به موضوع قرارداد متفاوت است. در هر قرارداد، ضروری است که مواردی مشخص شود تا اعتبار پروژه حفظ شده و در صورت عدم اجرا، بتوان به صورت قانونی پیگیری کرد. به زبان دیگر، لازم است در متن قرارداد، اقدامات و شرایطی در نظر گرفته شود که اطمینان از رعایت تعهدات و حقوق طرفین را فراهم کند و در صورت نیاز، امکان اجرای قوانین و مقررات مربوطه را فراهم سازد.
اصول و قوانین قرارداد عبارتند از:
- طرف اول قرارداد، که کارفرما نامیده میشود، باید مشخصات شخصی خود را بیان کند.
- طرف دوم قرارداد، که پیمانکار است، باید مشخصات خود را با جزئیات کامل بنویسد.
- مدت قرارداد باید بین طرفین توافق شده و در قرارداد ذکر شود.
- مبلغ قرارداد باید با توجه به مدت و حجم کار یا محصول کاملاً محاسبه و درج شود.
- شرایط اضطراری در قرارداد، به معنای روند رشد و پیشرفت پروژه در شرایط غیرعادی است که به آن فورسماژور نیز میگویند.
- حل اختلاف به معنای تمامی اختلافات احتمالی در طول انجام پروژه است و نحوه حل کردن و ارجاع موضوع باید در قرارداد ذکر شود.
شیوههای مختلف حمل و نقل بینالمللی کالاها
حمل و نقل بینالمللی کالاها به روشهای مختلفی انجام میشود که به طور کلی میتوان این روشها را به شش دسته اصلی تقسیم کرد:
- حمل و نقل هوایی
- حمل و نقل دریایی
- حمل و نقل جادهای
- حمل و نقل ریلی
- حمل و نقل از طریق خطوط لوله
- حمل و نقل ترکیبی که شامل استفاده از چندین روش فوق به صورت ترکیبی میباشد.
هر یک از روشهای حمل و نقل تحت نظام حقوقی خاصی قرار دارند. به عنوان مثال، حمل و نقل بینالمللی کالا از طریق هوا تابع قوانین و مقررات بینالمللی مانند کنوانسیون شیکاگو مصوب ۱۹۴۷، کنوانسیون ورشو و اصلاحات تکمیلی آن است. در زمینه حمل و نقل جادهای میتوان به کنوانسیون سی ام آر مصوب ۱۹۵۶ و کنوانسیون گمرکی مربوط به حمل و نقل بینالمللی کالا در جادهها تحت عنوان کارنه تیر مصوب ۱۹۵۹ اشاره کرد.
برای حمل و نقل دریایی نیز مقرراتی نظیر کنوانسیون بروکسل، پروتکل لاهه (اصلاح کنوانسیون بروکسل)، کنوانسیون هامبورگ و کنوانسیون سازمان ملل متحد راجع به حمل و نقل مرکب بینالمللی کالا موسوم به کنوانسیون ژنو و مقررات روتردام راجع به قرارداد حمل و نقل دریایی کالا وجود دارند. علاوه بر این مقررات بینالمللی، قوانین داخلی کشورها و اصطلاحات بازرگانی بینالمللی که به آنها «اینکوترمز» نیز گفته میشود، به عنوان منابع تعیین حقوق و تکالیف طرفین قرارداد حمل و نقل بینالمللی کالا مورد توجه قرار میگیرند.
شرکتهای حمل و نقل بینالمللی چه وظایفی دارند؟
شرکت حمل و نقل بینالمللی یک نهاد حقوقی است که به منظور انجام عملیات حمل و نقل بینالمللی، شامل فعالیتهای فورواردر (Forwarder) و کریر (Carrier) و یا هر دو، تأسیس میشود. این شرکتها نقش اصلی در هماهنگی و مدیریت حمل و نقل بینالمللی را بر عهده دارند و باید طبق رویههای منظم و منسجم عمل کنند. این رویهها با استناد به مفاد قانونی مصوب توسط کشورها تعیین و رعایت میشوند.
بررسی انواع قراردادهای بینالمللی
قراردادهای بینالمللی، یکی از ابزارهای اصلی در عرصه تجارت بینالمللی است که نقش بسیار مهمی در تنظیم روابط تجاری بین اشخاص حقوقی یا واحدهای اقتصادی از کشورهای مختلف دارد. این قراردادها بر اساس اصول و قوانین مشخصی که برای این منظور تعیین شدهاند، تنظیم و منعقد میشوند تا حقوق و تعهدات طرفین مشخص شده و به صورت قانونی حفظ شود.
قراردادهای بینالمللی خرید و فروش کالاها
در این نوع قراردادها، اهمیت اصلی به فروش کالاها میباشد. طرفین با توجه به قوانین و استانداردهای بینالمللی، شرایط و مفاد مربوط به خرید و فروش کالا را تعیین و منعقد میکنند. این قراردادها معمولاً تحت تأثیر کنوانسیونهای بینالمللی تنظیم میشوند و مشخصات فنی، کیفیت، مقدار، و شرایط تحویل کالا به دقت مورد بررسی قرار میگیرد.
قراردادهای بینالمللی وسایل حمل و نقل
این نوع قرارداد به تعیین شیوه حمل و نقل کالا از یک نقطه به نقطه دیگر پرداخته و شامل مسائل مربوط به تحویل، بارگیری، و تخلیه کالا میشود. همچنین، این قراردادها شامل استفاده از استانداردهای بینالمللی مانند Incoterms برای تعیین مسئولیتها و ریسکهای مرتبط با حمل و نقل میشود.
قراردادهای بینالمللی بیمه
در این نوع قرارداد، موضوع اصلی تعیین شرایط و پوشش بیمه برای محمولههای حمل و نقل بینالمللی است. طرفین با توجه به نوع کالا، مسیر حمل و نقل، و ریسکهای مرتبط، شرایط بیمه را تعیین و منعقد میکنند تا در صورت وقوع حادثهای، خسارتهای مالی را جبران کنند.
بهطور کلی، این سه نوع قرارداد مهم هر یک دارای اهمیت ویژهای در تنظیم روابط تجاری بینالمللی دارند و با توجه به نوع فعالیتها و نیازهای هر کسبوکار، مورد استفاده قرار میگیرند.
قراردادهای رایج بازرگانی بینالمللی
در حوزه بازرگانی بینالمللی، قراردادها نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند و برای تنظیم روابط تجاری بین اشخاص حقوقی از کشورهای مختلف استفاده میشوند. انواع مختلفی از قراردادهای بازرگانی بینالمللی وجود دارند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند و در انجام تعاملات تجاری بینالمللی مورد استفاده قرار میگیرند. در این مقاله، به معرفی دو نوع از قراردادهای بینالمللی پرداخته میشود.
قراردادهای جوینت ونچر (International Finance Contracts)
قراردادهای جوینت ونچر به عنوان یکی از نوعهای رایج قراردادهای بینالمللی در حوزه بازرگانی شناخته میشوند. در این نوع قرارداد، دو یا چند طرف بهصورت شریک در یک فعالیت تجاری همکاری میکنند و هدف اصلی آن بهاشتراک گذاشتن سود و زیان در یک عملیات تجاری مشترک است. در این قرارداد، طرفین میتوانند منابع مالی و غیرمالی خود را به کار ببرند و آنها تحت نظارت مشترک قرار میگیرند.
قراردادهای فرانشیز یا فرانچایز یا قرارداد حق امتیاز
این نوع قرارداد به عنوان قرارداد فرانچایز یا قرارداد حق امتیاز، به صاحب برند اجازه میدهد که در قرارداد از نام و برند خود استفاده کند، در حالیکه طرف مقابل نیز مجوز فروش تولیدات را دارد. هدف اصلی این قرارداد، ارائه خدمات و تولیداتی است که مشتریان را به خود جذب کند و آنها را راضی نگه دارد تا در نتیجه فروش بهتری داشته باشد.
قرارداد تأمین مالی فاینانس
این نوع قرارداد، به دلیل توجه بیشتر به طرحهای ساختوساز و زیرساختی، در حال حاضر بسیار موردتوجه قرار گرفتهاست. در این قرارداد، دو طرف سرمایهگذار و سرمایهپذیر درگیر هستند. سرمایهگذار در کشور خود به ساختوساز و طرحهای زیرساختی میپردازد و وظیفه سرمایهپذیر در این مدل قرارداد، ارائه ابزارها و منابع مالی به سرمایهگذار است.
قرارداد توزیع بینالمللی
میتوان گفت قرارداد توزیع، از جمله قراردادهای اساسی در حوزه تجارت بینالمللی بهشمار میآید. در این نوع قرارداد، یک شرکت بهعنوان صادرکننده یا تولیدکننده و شرکت دیگر بهعنوان توزیعکننده خدمات و محصولات شراکت میکنند. در این قرارداد، صرفاً حق انحصاری توزیع به یک شرکت اختصاص داده میشود و مالکیت محصولات همچنان متعلق به صاحب آن باقی میماند.
قرارداد احداث، بهرهبرداری، انتقال (BOT)
این قرارداد بینالمللی بهمنظور اجرای پروژههای بزرگ و گسترده استفاده میشود، مانند ساخت پالایشگاهها. در بیشتر این قراردادها، یک طرف دولتی درحالتوسعه نقش دارد و طرف دیگر یک شرکت بینالمللی باتجربه است که قصد ساخت، بهرهبرداری و مدیریت زیرساختها را دارد.
قرارداد لایسنینگ (Licensing)
در این قرارداد، یک شخص به دیگری اجازه میدهد تا از حقوق مالکیت فکری خود، از جمله اختراعات، علامتهای تجاری، یا دانش فنی استفاده کند و از آن بهرهمند شود. این اجازه برای یک مدت زمان مشخص، مانند سالها یا ماهها، طراحی شده است. هدف اصلی از این قرارداد، کسب سود و بهرهمندی از این حقوق مالکیت فکری است.
به عبارت دیگر، فرد یا شرکتی که حقوق مالکیت فکری را دارد، اجازه میدهد که دیگران از آن استفاده کنند و در عوض معاملهای مانند پرداخت هزینه یا پرداخت یک درصد از فروش به او ارائه دهند. این قرارداد برای هر دو طرف مزیت دارد؛ طرف اول (صاحب حقوق مالکیت فکری) درآمدی بدون نیاز به تولید یا عرضه محصول دارد، و طرف دوم (کسی که اجازه بهرهبرداری دارد) میتواند از حقوق مالکیت فکری استفاده کند و محصولات یا خدماتی را با ارزش افزوده بیشتری ارائه دهد.
قرارداد کلید در دست (Turn-Key)
در این قرارداد، پیمانکار مسئولیت تأمین تمامی زیرساختهای موردنیاز برای اجرای پروژه، تأمین مالی و تجهیزات و همچنین نیروی انسانی را بر عهده دارد.
قرارداد بیع متقابل
این قرارداد به طور عمده برای کشورهای در حال توسعه مناسب است. این کشورها، با امضای این قرارداد با پیمانکاران بینالمللی، به دنبال تأمین تجهیزات و امکانات برای پروژههای خود هستند. این قراردادها معمولاً برای ۳ تا ۲۰ سال منعقد میشوند و پیمانکار متعهد است که در مقابل منافعی که به دست میآورد.
یک نکته مثبت این قراردادها این است که در کشورهایی که دسترسی به فناوری پیشرفته ندارند و نیروی ماهر در دسترس نیست، وارد کردن تجهیزات و نیروی ماهر از خارج کشور میتواند باعث پیشرفت چشمگیر در صنعت این کشورها شود.
سخن آخر
انواع قرارداد گمرکی نیز از جمله قراردادهای حیاتی در تجارت بینالمللی هستند که در زمینه واردات و صادرات کالاها و خدمات به کار میروند. این قراردادها شامل قراردادهای وارداتی، صادراتی، ترانزیت و نمایندگی گمرکی میشوند که هرکدام وظایف و مسئولیتهای خاص خود را دارند و به تسهیل فرآیندهای گمرکی و اطمینان از رعایت قوانین و مقررات مربوطه کمک میکنند.
پرسشهای متداول
۱. قراردادهای بینالمللی چیست؟
قراردادهای بینالمللی، توافقنامههایی است که بین افراد یا شرکتها از کشورهای مختلف منعقد میشوند و در آنها قوانین و مقرراتی برای رفتار و ارتباط بینالمللی طرفین تعیین میشود.
۲. چه انواع قراردادهای بینالمللی وجود دارد؟
قراردادهای بینالمللی شامل قراردادهای خرید و فروش کالاها، قراردادهای حمل و نقل، بیمه، جوینت ونچر، لایسنسینگ، و قراردادهای ساخت و بهرهبرداری میشوند.
۳. چرا قراردادهای بینالمللی اهمیت دارند؟
قراردادهای بینالمللی اهمیت زیادی دارند زیرا امکان تنظیم روابط تجاری بین اشخاص و شرکتها از کشورهای مختلف را فراهم میکنند و به رعایت حقوق و تعهدات طرفین کمک میکنند.
۴. چگونه یک قرارداد بینالمللی را تدوین کنیم؟
برای تدوین یک قرارداد بینالمللی، ابتدا باید شرایط و شرکتکنندگان را مشخص کرده، سپس تمامی شرایط، حقوق و تعهدات طرفین را بهصورت دقیق و کتبی در قرارداد درج کرده و
بینالمللی و قوانین داخلی مورد تأیید قرار دهید.
۵. چگونه میتوان از شرایط قراردادهای بینالمللی استفاده کرد؟
برای استفاده از شرایط قراردادهای بینالمللی، باید شرایط تأمین مربوطه را بهدقت مطالعه کرده، درصورت نیاز به اصلاحاتی اقدام کرده و سپس طبق توافقات، عمل کنید.
