معایب و مزایا حمل دریایی
2025-01-06
واگذاریه ترخیصیه چیست؟
2025-01-13
تجارت بینالمللی نقش کلیدی در توسعه اقتصادی کشورها دارد و گمرک بهعنوان دروازهای برای ورود و خروج کالاها، از اهمیت بسیاری برخوردار است. بااینحال، یکی از مشکلاتی که تجار و شرکتهای بازرگانی ممکن است با آن مواجه شوند، توقف کالا در گمرک به دلایل مختلف است. این مسئله میتواند باعث ضرر مالی، تأخیر در زمانبندی پروژهها و حتی خسارت به کالا شود. در این مقاله به بررسی عوامل اصلی که موجب عدم ترخیص کالا از گمرک میشوند و همچنین راهکارهای مقابله با این مشکلات میپردازیم.
1. نقص یا عدم تطابق اسناد
یکی از دلایل رایج توقف کالا در گمرک، نقص در مدارک یا عدم تطابق اسناد ارائهشده با مشخصات واقعی کالا است. این اسناد شامل فاکتور خرید، لیست عدلبندی (Packing List)، بارنامه و گواهی مبدأ میشود. حتی کوچکترین خطا در اطلاعات این اسناد، مانند اشتباه در شماره سریال یا وزن کالا، میتواند فرآیند ترخیص را مختل کند. به همین دلیل، بررسی دقیق و چندباره اسناد پیش از ارائه به گمرک ضروری است.
2. مشکلات ارزی و تأمین مالی
یکی دیگر از عوامل مهم، مشکلات ارزی است که در شرایط تحریم و محدودیتهای مالی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. واردکنندگان ممکن است در دریافت ارز دولتی یا انتقال وجه به فروشنده خارجی با مشکلاتی مواجه شوند. این مسائل میتواند باعث تأخیر در ارائه مدارک مالی و در نتیجه توقف کالا در گمرک شود. راهکار این مشکل، استفاده از مشاوره مالی و بانکی معتبر و هماهنگی نزدیک با بانکهای عامل است.
3. عدم پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
ترخیص کالا از گمرک منوط به پرداخت کامل حقوق ورودی و عوارض مربوطه است. برخی واردکنندگان به دلیل محاسبات نادرست یا نداشتن بودجه کافی، در پرداخت این هزینهها دچار مشکل میشوند. برنامهریزی مالی مناسب و استفاده از کارشناسان گمرکی میتواند از این مسئله جلوگیری کند.
4. نبود مجوزهای قانونی موردنیاز
برخی از کالاها برای ترخیص نیاز به مجوزهای خاصی از سازمانهای دولتی دارند. این مجوزها شامل مجوز بهداشت، استاندارد، قرنطینه و یا مجوزهای صنعتی است. اگر واردکننده نتواند این مجوزها را بهموقع تهیه کند، کالا در گمرک متوقف خواهد شد. برای حل این مشکل، آگاهی از نیازمندیهای قانونی و اقدام بهموقع برای دریافت مجوزها اهمیت زیادی دارد.
5. تخلفات گمرکی و مسائل حقوقی
در برخی موارد، کالا به دلیل کشف تخلفات گمرکی، مانند اعلام نادرست ارزش کالا، قاچاق یا عدم انطباق کالا با اظهارنامه، متوقف میشود. این موارد ممکن است به تشکیل پرونده حقوقی و توقف طولانیمدت کالا منجر شود. آشنایی با قوانین گمرکی و استفاده از کارشناسان حقوقی برای رفع این مشکلات ضروری است.
6. فرآیندهای پیچیده اداری و بروکراسی
یکی دیگر از موانع ترخیص کالا، پیچیدگی فرآیندهای اداری و کندی در روند بررسی مدارک است. این مسئله بهویژه در زمانهای پرترافیک مانند پایان سال مالی یا تغییرات قوانین گمرکی بیشتر دیده میشود. همکاری نزدیک با نمایندگان گمرکی و استفاده از سامانههای الکترونیکی ترخیص میتواند این مشکل را کاهش دهد.
7. تأخیر در حملونقل یا ورود کالا
تأخیر در حملونقل کالا یا عدم هماهنگی بین شرکت حملونقل و گمرک، یکی دیگر از عوامل توقف کالا در گمرک است. این مسئله بهویژه در مواردی که کالاها با شرایط خاصی مانند دمای کنترلشده یا زمان محدود باید تحویل داده شوند، مشکلات زیادی ایجاد میکند. انتخاب شرکتهای حملونقل معتبر و برنامهریزی دقیق، از جمله راهکارهای پیشگیری از این مشکل است.
8. تغییرات ناگهانی در قوانین گمرکی
گاهی اوقات، تغییرات ناگهانی در قوانین و مقررات گمرکی باعث سردرگمی واردکنندگان میشود. این تغییرات ممکن است شامل افزایش تعرفهها، محدودیتهای وارداتی یا تغییر در الزامات اسنادی باشد. برای پیشگیری از این مشکل، توصیه میشود واردکنندگان همواره با مشاوران گمرکی و اخبار رسمی در ارتباط باشند.
9. عدم اخذ مجوزهای واردات
یکی از مهمترین دلایل ماندگاری کالا در گمرک، نداشتن مجوزهای واردات یا ثبت سفارش است. کالاها بر اساس اولویت و گروه کالایی طبقهبندی میشوند که این طبقهبندی تأثیر مستقیمی بر فرآیند اخذ مجوز دارد. برای مثال، کالاهایی که توان تولید داخلی برای آنها ضعیف است، در اولویتهای پایینتر (مانند 21 تا 24) قرار دارند و اخذ مجوز برای آنها آسانتر است. اما کالاهایی که تولید داخلی دارند، نیازمند مجوزهایی از سازمانهای مرتبط، مانند مرکز ساخت داخل وزارت صمت، هستند. بنابراین، واردکنندگان باید پیش از ورود کالا به گمرک، تمامی مجوزهای لازم را دریافت کنند تا از تأخیر و هزینههای اضافی جلوگیری شود.
10. بخشنامههای گمرکی و بازرگانی جدید
بخشنامههای گمرکی که قبل یا بعد از ورود کالا صادر میشوند، میتوانند بر تعرفه، ارزشگذاری و ثبت سفارش کالا تأثیر بگذارند. این تغییرات، اگر توسط ترخیصکار یا حقالعملکار مورد توجه قرار نگیرند، ممکن است باعث تأخیر در فرآیند ترخیص شوند. آگاهی از تغییرات بخشنامهها و انطباق کالای وارداتی با الزامات جدید، یکی از مسئولیتهای اصلی ترخیصکاران حرفهای است که میتواند از مشکلات احتمالی جلوگیری کند.
11. عدم تعیین صحیح تعرفه و ارزش گمرکی کالا
هرگونه اشتباه در تعیین تعرفه یا ارزش گمرکی میتواند منجر به تأخیر در ترخیص کالا شود. ارزشگذاری کالا بر اساس ماده 14 و 15 آییننامه اجرایی امور گمرکی و سوابق واردات آن کالا انجام میشود. هرگونه تفاوت ارزش، پرداخت مابهالتفاوت یا جریمه را در پی خواهد داشت. برای جلوگیری از این مشکلات، ترخیصکاران باید با دقت، کالای وارداتی را طبقهبندی کرده و ارزش واقعی آن را اعلام کنند.
12. عدم تخصیص ارز و نداشتن منشأ ارز
تخصیص ارز یکی از مراحل مهم در فرآیند ترخیص کالا است. این فرآیند معمولاً بر اساس اولویت کالایی و نوع ارز (مانند ارز نیمایی یا ارز صادراتی) صورت میگیرد. کالاهای اولویت پایینتر (23 تا 26) معمولاً سریعتر ارز دریافت میکنند، اما برای برخی کالاها در اولویت 27، امکان تخصیص ارز وجود ندارد که موجب توقف کالا در گمرک میشود. همچنین، کالاهای بدون منشأ ارز بانکی نمیتوانند ترخیص شوند. برای پیشگیری از این مشکلات، واردکنندگان باید پیش از ورود کالا به گمرک، مراحل تخصیص ارز و اخذ منشأ بانکی را تکمیل کنند.
نتیجهگیری
توقف کالا در گمرک میتواند خسارات جبرانناپذیری به واردکنندگان وارد کند. شناخت عوامل مؤثر بر عدم ترخیص کالا و استفاده از راهکارهای پیشگیرانه، از جمله بررسی دقیق اسناد، تأمین منابع مالی، دریافت مجوزهای لازم و همکاری با کارشناسان گمرکی، میتواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند. شرکت بازرگانی لیان تجارت با تجربه و تخصص در زمینه ترخیص کالا، آماده ارائه خدمات حرفهای به مشتریان است تا این چالشها را به حداقل برساند و فرآیند تجارت را تسهیل کند.
سؤالات متداول
1. چرا کالاها در گمرک متوقف میشوند؟
کالاها به دلایل مختلفی از جمله عدم اخذ مجوزهای واردات، اشتباه در تعیین تعرفه و ارزش گمرکی، عدم تخصیص ارز یا تغییرات بخشنامههای گمرکی در گمرک متوقف میشوند. هر یک از این عوامل میتواند منجر به تأخیر در ترخیص کالا شود و مشکلات مالی و زمانی برای واردکنندگان ایجاد کند.
2. چگونه میتوان از تأخیر در تخصیص ارز برای ترخیص کالا جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از تأخیر در تخصیص ارز، واردکنندگان باید پیش از ورود کالا به گمرک، ثبت سفارش خود را در سامانه مربوطه تکمیل و در صف تخصیص بانک مرکزی قرار گیرند. همچنین، انتخاب اولویت کالایی مناسب و استفاده از ارز صادراتی میتواند فرآیند تخصیص را سرعت بخشد.
3. اگر تعرفه گمرکی کالا به اشتباه اعلام شود، چه اتفاقی میافتد؟
اشتباه در اعلام تعرفه گمرکی (HS Code) میتواند باعث تأخیر در ترخیص، پرداخت مابهالتفاوت ارزش یا حتی اعمال جریمه شود. برای اصلاح این اشتباه، پرونده ممکن است به گمرک مرکزی ارسال شود که این فرآیند زمانبر است. استفاده از ترخیصکاران حرفهای و دقیق میتواند از وقوع چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
4. آیا تغییرات بخشنامههای گمرکی بر کالاهای وارداتی تأثیر میگذارد؟
بله، تغییرات بخشنامههای گمرکی میتوانند تعرفه، ارزشگذاری، یا شرایط ثبت سفارش کالا را تغییر دهند. این تغییرات ممکن است منجر به تأخیر در ترخیص کالا شوند. برای پیشگیری، ترخیصکاران باید بهصورت مداوم از بخشنامههای جدید مطلع بوده و کالاهای وارداتی را مطابق با این قوانین تطبیق دهند.
